Nowy podatek katastralny w Polsce: co zmieni się w 2025 roku?

W Polsce nadchodzi rewolucja w opodatkowaniu nieruchomości – już w 2025 roku wejdzie w życie nowy podatek katastralny, który całkowicie zastąpi dotychczasowy podatek od nieruchomości liczony od powierzchni. Tym razem fiskus będzie patrzył na wartość nieruchomości, a nie na metraż, co może znacząco podnieść obciążenia podatkowe, zwłaszcza dla właścicieli drogich domów i mieszkań. Projekt ustawy przewiduje jednak wyjątki, które uwzględnią sytuację rodzinną właścicieli oraz posiadanie trzeciego mieszkania, by nieco złagodzić finansowe skutki zmian. To posunięcie rekomendowane przez międzynarodowe instytucje, takie jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) i Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), ma służyć sprawiedliwszemu i bardziej efektywnemu opodatkowaniu nieruchomości.

W praktyce oznacza to, że wielu właścicieli musi przygotować się na nową rzeczywistość podatkową, która może diametralnie zmienić ich comiesięczne wydatki. Sprawdźmy, skąd się wziął pomysł na podatek katastralny, jak będzie on naliczany oraz jakie praktyczne zmiany czekają podatników w nadchodzącym roku.

Geneza i cel wprowadzenia podatku katastralnego w Polsce

W Polsce tradycyjny podatek od nieruchomości naliczany jest od powierzchni mieszkania lub domu, a nie od jego wartości. Jak podaje forsal.pl, w 2025 roku ma się to zmienić – obecny system zostanie zastąpiony podatkiem katastralnym, który będzie opierał się na realnej wartości nieruchomości. To istotna zmiana, bo do tej pory właściciele luksusowych i drogich nieruchomości często płacili podatki niewspółmiernie niskie do wartości swoich majątków.

Rekomendacje dla Polski płyną od międzynarodowych instytucji takich jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy i OECD. Obie organizacje podkreślają, że podatek katastralny jest bardziej sprawiedliwy i efektywny, ponieważ pozwala na progresję podatkową – większe obciążenia nakładane są na właścicieli cenniejszych nieruchomości. To z kolei może wspierać wyrównywanie nierówności i lepsze finansowanie lokalnych budżetów.

Jak wskazuje forsal.pl, różnica między obecnym a nowym systemem jest wręcz kosmiczna – odchodzimy od prostego mnożenia metrażu przez stawkę na rzecz skomplikowanego, ale bardziej precyzyjnego naliczania podatku od wartości rynkowej nieruchomości. To może diametralnie zmienić wysokość zobowiązań podatkowych wielu właścicieli.

Jak będzie naliczany nowy podatek i jakie będą skutki dla właścicieli nieruchomości?

Podatek katastralny będzie liczony w oparciu o wartość nieruchomości, a nie jej powierzchnię. To oznacza, że miesięczne opłaty mogą odpowiadać rocznym kwotom obecnego podatku, ale rozłożonym na raty, co jest informacją podaną przez forsal.pl. Przykładowo, właściciel domu wartego pół miliona złotych może zapłacić rocznie około 5 tysięcy złotych podatku, czyli około 400–450 zł miesięcznie – podaje infor.pl.

Taki system szczególnie uderzy w właścicieli drogich nieruchomości, którzy do tej pory płacili stosunkowo niewielkie podatki, bo rozliczane były one wyłącznie na podstawie metrażu. Teraz wartość nieruchomości stanie się głównym wyznacznikiem obciążeń fiskalnych, co może wpłynąć na decyzje inwestycyjne i plany mieszkaniowe wielu osób.

Projekt ustawy przewiduje też pewne wyjątki. Jak podaje infor.pl, będą one uwzględniać liczbę dzieci właścicieli, a także sytuację osób posiadających trzecie mieszkanie. Te rozwiązania mają chronić rodziny i złagodzić negatywne skutki finansowe, które mogłyby zniechęcać do posiadania większej liczby dzieci czy inwestowania w dodatkowe nieruchomości.

Praktyczne zmiany i terminy dla podatników w 2025 roku

Dla właścicieli nieruchomości ważne są też zmiany proceduralne. Termin składania deklaracji podatkowej w 2025 roku został wydłużony do 31 marca, co, jak podaje poradnikprzedsiebiorcy.pl, daje podatnikom więcej czasu na przygotowanie się do nowych obowiązków. To istotne, ponieważ nowy system wymaga dokładnej wyceny nieruchomości i zebrania odpowiedniej dokumentacji.

Warto także zauważyć, że w przepisach pojawiły się nowe definicje „budynku” i „budowli”, które mogą wpłynąć na sposób opodatkowania poszczególnych nieruchomości. Jak podaje poradnikprzedsiebiorcy.pl, właściciele powinni uważnie przeanalizować te zmiany, by uniknąć nieporozumień i niepotrzebnych kosztów.

Zmiana metody naliczania podatku to nie wszystko – wprowadzenie podatku katastralnego wiąże się również ze zmianą systemu płatności. Zamiast jednorazowej, rocznej opłaty, podatek będzie rozłożony na miesięczne raty. To może ułatwić zarządzanie budżetem domowym, ale też oznacza konieczność regularnego monitorowania wysokości zobowiązań.

Już teraz warto zapoznać się z projektem ustawy i przygotować niezbędną dokumentację, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek finansowych w nadchodzącym roku. Zmiany są duże i wpływają na praktycznie każdego właściciela nieruchomości, dlatego świadome działanie może okazać się kluczem do spokojnego przejścia przez ten etap reformy.

—

Wprowadzenie podatku katastralnego to ważna zmiana w polskim systemie podatkowym dotyczącym nieruchomości. Choć może budzić pewne obawy, daje też szansę na sprawiedliwsze i bardziej przejrzyste opodatkowanie, które lepiej odzwierciedla wartość posiadanego majątku. Warto uważnie obserwować dalsze kroki i przygotować się na nowe zasady, by uniknąć niespodzianek i podejmować świadome decyzje dotyczące zarządzania swoimi nieruchomościami.