Dziedziczenie nieruchomości uproszczone: notariusz złoży wniosek za spadkobierców

Od 10 września 2025 roku w Polsce wchodzą w życie ważne zmiany dotyczące dziedziczenia nieruchomości. Spadkobiercy zyskali nowe, uproszczone narzędzie, które znacznie ułatwi i przyspieszy formalności związane z ujawnieniem ich praw do dziedziczonego majątku. Teraz to notariusz – na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia – będzie mógł samodzielnie złożyć wniosek o wpis do księgi wieczystej. To oznacza koniec konieczności wielokrotnych wizyt w sądach i urzędach przez samych spadkobierców, którzy do tej pory musieli osobiście pilnować całej procedury.

Co więcej, spadkobiercy nadal mają komfort wyboru – mogą od razu ujawnić swoje prawa do nieruchomości albo najpierw przeprowadzić dział spadku lub zniesienie współwłasności, jeśli zajdzie taka potrzeba. Ta zmiana to nie tylko wygoda dla rodzin i osób dziedziczących, ale także istotna poprawa funkcjonowania całego rynku nieruchomości, który zyska na większej przejrzystości i szybszym obrocie majątkiem.

Nowe zasady dziedziczenia nieruchomości – co się zmienia?

Od 10 września 2025 roku notariusze w Polsce otrzymali możliwość samodzielnego składania wniosków o ujawnienie praw spadkobierców w księgach wieczystych. Wszystko odbywa się na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia, który to dokument potwierdza, kto jest uprawniony do dziedziczenia danej nieruchomości. To znacząca zmiana, bo dotychczas to właśnie spadkobiercy musieli osobiście występować do sądu wieczystoksięgowego z odpowiednim wnioskiem, co często wiązało się z wieloma formalnościami i niekiedy opóźnieniami.

Co ważne, nowa regulacja pozostawia spadkobiercom wybór – mogą oni zdecydować się na natychmiastowe ujawnienie swoich praw do nieruchomości, albo najpierw przeprowadzić dział spadku i ewentualnie zniesienie współwłasności. To elastyczne rozwiązanie, które pozwala dostosować dalsze kroki do indywidualnej sytuacji rodzinnej i potrzeb.

Jak podaje GazetaPrawna.pl, zmiana ta ma przede wszystkim na celu uproszczenie i przyspieszenie całego procesu dziedziczenia nieruchomości. Do tej pory procedury często były czasochłonne i wymagały wielu wizyt w różnych instytucjach, co bywało obciążające zarówno dla spadkobierców, jak i dla notariuszy. Nowe przepisy mają również zmniejszyć formalne bariery i usprawnić działanie rynku nieruchomości.

Praktyczne konsekwencje dla spadkobierców i rynku nieruchomości

Uproszczenie procedury składania wniosku o ujawnienie praw do nieruchomości oznacza, że spadkobiercy mogą odetchnąć z ulgą. Nie muszą już samodzielnie zajmować się skomplikowanymi formalnościami i ryzykować błędów, które mogłyby opóźnić cały proces. To ważna zmiana, która zdejmuje z ich barków ciężar nadzoru nad postępowaniem administracyjnym i pozwala szybciej skupić się na innych sprawach.

Możliwość wyboru między natychmiastowym ujawnieniem praw a przeprowadzeniem działu spadku jest szczególnie cenna w sytuacjach rodzinnych, gdzie nieraz współwłasność wymaga dodatkowego uporządkowania. Na przykład, jeśli spadkobiercy chcą podzielić majątek między siebie lub rozwiązać współwłasność, mogą zrobić to przed zgłoszeniem do księgi wieczystej, co daje im większą kontrolę nad procesem i jego skutkami.

Dla całego rynku nieruchomości to sygnał pozytywny. Szybsze i bardziej przejrzyste procedury mogą zwiększyć płynność obrotu nieruchomościami pochodzącymi ze spadków. Częściej i łatwiej będzie można dokonać formalnego ujawnienia własności, co z kolei sprzyja bezpieczeństwu transakcji i stabilności rynku.

Eksperci podkreślają również, że uproszczenie formalności może przełożyć się na zmniejszenie kosztów dziedziczenia. Choć ostateczne wydatki zawsze będą zależały od konkretnej sytuacji i ewentualnych dodatkowych działań, takich jak dział spadku czy zniesienie współwłasności, to nowa procedura daje realną szansę na zredukowanie nakładów czasowych i finansowych.

Jak wygląda procedura po nowelizacji i co warto wiedzieć?

Po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia, notariusz ma teraz obowiązek złożyć wniosek o wpis do księgi wieczystej. To kluczowa nowość – wcześniej spadkobiercy musieli samodzielnie podjąć ten krok, co wymagało znajomości prawa i czasu na załatwianie formalności. Teraz cały ten etap jest delegowany na profesjonalistę, co znacznie ułatwia i przyspiesza proces ujawnienia praw do nieruchomości.

Jeśli jednak spadkobiercy zdecydują się najpierw na dział spadku lub zniesienie współwłasności, mogą przeprowadzić te czynności przed ujawnieniem swoich praw w księdze wieczystej. Taka kolejność pozwala na lepsze uregulowanie podziału majątku i uniknięcie nieporozumień czy konfliktów między współwłaścicielami.

Warto pamiętać, że opisane zmiany dotyczą wyłącznie sytuacji, gdy akt poświadczenia dziedziczenia sporządza notariusz. Inne formy dziedziczenia, na przykład te potwierdzone postanowieniem sądu, nadal będą podlegały dotychczasowym, bardziej skomplikowanym procedurom.

Jak informuje GazetaPrawna.pl, celem nowelizacji jest przede wszystkim zmniejszenie formalności i przyspieszenie obrotu nieruchomościami. To rozwiązanie korzystne nie tylko dla spadkobierców, którzy mogą liczyć na większy komfort i szybszą realizację swoich praw, ale także dla całej branży nieruchomości, która zyska na efektywności i przejrzystości.

Dzięki temu dziedziczenie nieruchomości staje się prostsze i bardziej klarowne, co z pewnością ułatwi życie zarówno rodzinom przejmującym majątek, jak i inwestorom czy pośrednikom na rynku nieruchomości.