TSUE o WIBOR w kredytach hipotecznych: czy sądy uznają klauzule za abuzywne?

W dniu 13 września 2025 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał opinię, która może znacząco wpłynąć na sytuację milionów polskich kredytobiorców hipotecznych. Rzeczniczka generalna TSUE, Laila Medina, podkreśliła, że choć sam wskaźnik WIBOR pozostaje poza zakresem oceny sądów, to klauzule umowne dotyczące WIBOR mogą być badane pod kątem ich przejrzystości i ewentualnej abuzywności. Oznacza to, że jeśli banki nie dostarczyły jasnych i pełnych informacji dotyczących mechanizmu WIBOR oraz ryzyka związanego ze zmiennym oprocentowaniem, to takie zapisy mogą zostać uznane za nieuczciwe.

Takie stanowisko otwiera drogę do ewentualnych zmian warunków umów kredytowych, a nawet ich unieważnienia, co stawia banki w obliczu potencjalnych miliardowych strat. W artykule przyjrzymy się zatem kronice wydarzeń prowadzących do tej opinii, zinterpretujemy jej znaczenie dla kredytobiorców i sektora bankowego oraz zastanowimy się nad możliwymi konsekwencjami dla rynku nieruchomości w Polsce.

Chronologia kluczowych wydarzeń wokół opinii TSUE dotyczącej WIBOR

Sprawa dotycząca wiarygodności i prawnej oceny klauzul opartych na wskaźniku WIBOR zyskiwała na znaczeniu przez ostatnie miesiące. Już w kwietniu 2025 roku w polskich sądach toczyło się ponad 1880 spraw dotyczących tej kwestii, co wyraźnie wskazuje na rosnące zainteresowanie kredytobiorców możliwością kwestionowania warunków swoich umów (interia.pl).

W czerwcu, dokładnie 11 dnia tego miesiąca, odbyła się rozprawa przed TSUE, która miała na celu ustalenie legalności oraz granic oceny klauzul WIBOR. Ta rozprawa była punktem zwrotnym, gdyż wiele oczekiwań skupiało się na tym, czy TSUE potwierdzi prawo sądów krajowych do badania tych zapisów pod kątem ich przejrzystości (gazeta.pl).

Kulminacją tych działań była opinia rzeczniczki generalnej TSUE, Laili Mediny, wydana 13 września 2025 roku w sprawie C-471/24. W dokumencie tym potwierdzono, że wskaźnik WIBOR ma podstawę prawną i jest legalny, jednak sądy krajowe mogą badać klauzule dotyczące WIBOR pod kątem ich przejrzystości i ewentualnej abuzywności (gazetaprawna.pl). Jednocześnie podkreślono, że sądy nie mają prawa kwestionować samej metodologii ustalania WIBOR, gdyż wykraczałoby to poza zakres dyrektywy konsumenckiej 93/13/EWG (money.pl, bankier.pl, prawo.pl).

Rzeczniczka TSUE wyraźnie zaznaczyła, że ocena klauzul umownych powinna uwzględniać, czy banki dostarczyły kredytobiorcom pełne, jasne i zrozumiałe informacje na temat mechanizmu działania WIBOR oraz związanych z nim ryzyk, zwłaszcza w kontekście zmiennego oprocentowania (polsatnews.pl, biznesinfo.pl).

Znaczenie opinii TSUE dla kredytobiorców i banków w Polsce

Opinia rzeczniczki TSUE otwiera przed milionami kredytobiorców możliwość kwestionowania warunków ich umów kredytowych, zwłaszcza w sytuacji, gdy banki nie wywiązały się z obowiązku dostarczenia pełnej informacji na temat ryzyka i mechanizmów WIBOR (adwokatjsosnowski.pl, se.pl). Oznacza to, że sądy krajowe będą miały obowiązek ocenić, czy klauzule odnoszące się do WIBOR prowadzą do istotnej nierównowagi praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta. Jeśli tak się stanie, takie zapisy mogą zostać uznane za abuzywne (fakt.pl, farmer.pl, subiektywnieofinansach.pl).

W praktyce, jeśli klauzula WIBOR zostanie uznana za abuzywną, sądy będą musiały rozstrzygnąć, czy umowa kredytowa może funkcjonować z oprocentowaniem opartym wyłącznie na marży banku, czy też powinna zostać unieważniona w całości. Ta kwestia pozostaje jednak otwarta i prawdopodobnie zostanie ostatecznie rozstrzygnięta przez TSUE w wyroku, który ma zostać wydany w najbliższych miesiącach (gazetaprawna.pl, adwokatjsosnowski.pl).

Dla banków perspektywa ta jest niepokojąca – potencjalne unieważnianie umów lub zmiana warunków kredytów może oznaczać miliardowe straty, które z kolei mogą wpłynąć na stabilność sektora finansowego oraz kondycję rynku nieruchomości (bankier.pl, polsatnews.pl). Eksperci zgodnie podkreślają, że banki mają obowiązek przekazywać kredytobiorcom kluczowe informacje dotyczące mechanizmu WIBOR. Brak takich informacji może stanowić podstawę do uznania klauzul za nieuczciwe (biznesinfo.pl, android.com.pl, prawo.pl).

Perspektywy i wyzwania dla rynku kredytów hipotecznych w Polsce

WIBOR jest wykorzystywany w około 98,5% umów kredytów hipotecznych zawieranych od 2013 roku, co sprawia, że omawiana kwestia ma ogromne znaczenie dla całego rynku nieruchomości i kredytobiorców (tvn24.pl). Rosnące zainteresowanie problematyką WIBOR potwierdza również fakt, że Sąd Okręgowy w Częstochowie skierował do TSUE aż cztery pytania dotyczące oceny klauzul WIBOR, co świadczy o potrzebie wyjaśnienia tej kwestii na poziomie unijnym (interia.pl).

Rzeczniczka generalna TSUE zaznaczyła, że dyrektywa o ochronie konsumentów może być stosowana do oceny umów kredytowych opartych na WIBOR, co może prowadzić do poważnych zmian w praktykach bankowych. Jednym z głównych wyzwań dla banków jest zapewnienie pełnej przejrzystości oraz rzetelnego ujawnienia mechanizmu WIBOR, aby nie naruszać wymogów uczciwości i przejrzystości w umowach konsumenckich (wgospodarce.pl, biznesinfo.pl).

Ostateczny wyrok TSUE w sprawie WIBOR oczekiwany jest za kilka miesięcy i z niecierpliwością śledzą go zarówno kredytobiorcy, jak i instytucje finansowe (se.pl). Warto zwrócić uwagę na sprzeczne opinie ekspertów: pełnomocnicy banków uważają, że nawet przy niedostatecznej informacji szanse na uzyskanie tańszego kredytu są niewielkie (gazetaprawna.pl), podczas gdy druga strona nie wyklucza takiego scenariusza. Z kolei ekspert Wojciech Wandzel wskazuje, że unieważnianie umów kredytowych byłoby bezpodstawne, co może kontrastować z opiniami rzeczniczki TSUE o możliwości uznania klauzul za abuzywne (businessinsider.com.pl, se.pl, adwokatjsosnowski.pl).

—

Sprawa ta stawia pod znakiem zapytania funkcjonowanie polskiego rynku kredytów hipotecznych i całego sektora bankowego. Decyzje TSUE mogą nie tylko zmienić sposób działania banków, ale przede wszystkim wpłynąć na życie milionów osób, które dziś z niepokojem patrzą na swoje umowy i przyszłość finansową. Warto śledzić, jak potoczą się dalsze wydarzenia, bo to, co się zdecyduje, naprawdę może mieć duże znaczenie.