Dom czy mieszkanie? Jak Polacy wybierają pierwsze lokum i finansują je kredytem

Według badania portalu Nieruchomosci-online.pl z października 2025 roku, aż 28% Polaków przeprowadza się z powodu zakupu pierwszej nieruchomości. Najczęściej wybierają wtedy mieszkanie dwupokojowe — kompromis między przestrzenią a kosztami, który odpowiada na potrzeby zarówno singli, jak i młodych par. Taki krok zazwyczaj wiąże się z koniecznością zaciągnięcia kredytu hipotecznego, który pozostaje podstawowym narzędziem finansowania nieruchomości w Polsce.

Mimo że rynek kredytów mieszkaniowych jest dobrze rozwinięty, wielu Polaków nadal boryka się z wyzwaniami mieszkaniowymi. Wysokie koszty kredytów i ograniczona dostępność mieszkań sprawiają, że aż połowa młodych osób wciąż mieszka z rodzicami. W artykule przyjrzymy się bliżej, jak wygląda typowe pierwsze lokum Polaka, jakie warunki oferują kredyty hipoteczne oraz jakie strategie i zabezpieczenia mogą pomóc w zarządzaniu zobowiązaniem na rynku nieruchomości.

Pierwsze mieszkanie Polaka – dwupokojowe i na kredyt

Badanie portalu Nieruchomosci-online.pl z października 2025 wskazuje, że najczęstszym powodem przeprowadzki jest zakup pierwszej nieruchomości, którym kieruje się 28% poszukujących. To wyraźnie pokazuje, jak ważny jest rynek pierwszych mieszkań dla całej branży nieruchomości.

Większość Polaków zaczyna swoją przygodę z własnym kątem właśnie od zakupu mieszkania, najczęściej dwupokojowego. Ten wybór nie jest przypadkowy – takie mieszkania są stosunkowo dostępne i mieszczą się w budżecie przeciętnego nabywcy. Jak podaje portal lendi.pl, dwupokojowe lokale stanowią złoty środek pomiędzy funkcjonalnością a ceną, co przekłada się na popularność tego typu nieruchomości.

Finansowanie takiego zakupu najczęściej odbywa się za pomocą kredytu hipotecznego, który dominuje na polskim rynku nieruchomości. Kredyt ten umożliwia nie tylko zakup, ale często także remont czy adaptację mieszkania, co jest szczególnie istotne dla osób kupujących swoje pierwsze lokum.

Kredyt hipoteczny – podstawy finansowania i wymagania

Kredyt hipoteczny w Polsce to zobowiązanie, które zwykle rozkładane jest na długi okres – najczęściej od 25 do 30 lat. Istnieje jednak możliwość spłaty nawet do 35 lat, co pozwala elastycznie dostosować wysokość rat do indywidualnych możliwości finansowych kredytobiorcy. Informacje o tym można znaleźć na mfinanse.pl.

Ważnym aspektem jest wkład własny, który zazwyczaj wynosi około 20% wartości nieruchomości. Przykładowo, kupując dom za 350 tys. zł, trzeba dysponować około 70 tys. zł oszczędności. To wymóg, o którym często przypomina portal lendi.pl i który stanowi barierę dla wielu młodych osób.

Kredyt mieszkaniowy to specjalna odmiana kredytu hipotecznego, przeznaczona wyłącznie na cele mieszkaniowe – czy to zakup domu, mieszkania, czy remont. Taką definicję podają serwisy jakiwniosek.pl oraz lendi.pl, podkreślając, że środki z kredytu nie mogą być wykorzystane na inne cele niż związane z nieruchomością.

Dla tych, którzy nie dysponują odpowiednim wkładem własnym, dostępne są programy umożliwiające zakup mieszkania bez konieczności wpłacania tej kwoty. Jak podaje jakiwniosek.pl, takie rozwiązania mogą znacznie ułatwić start na rynku nieruchomości osobom z ograniczonymi oszczędnościami, chociaż wiążą się często z dodatkowymi wymogami lub ubezpieczeniami.

Wyzwania mieszkaniowe Polaków i znaczenie ubezpieczeń kredytowych

W Polsce około 14% gospodarstw domowych jest obecnie zadłużonych hipotecznie, co pokazuje, jak wielu Polaków korzysta z tego rodzaju finansowania. Jednak z drugiej strony aż co trzecie mieszkanie jest przeludnione, co stanowi poważny problem społeczny i wpływa na decyzje dotyczące zakupu nieruchomości. Takie dane przytacza businessinsider.com.pl, obrazując skalę wyzwań mieszkaniowych w kraju.

Co więcej, połowa młodych Polaków nadal mieszka z rodzicami. To efekt głównie wysokich kosztów kredytów hipotecznych i ograniczonej dostępności mieszkań na rynku. Wiele osób musi więc odkładać marzenia o własnym mieszkaniu na później, co potwierdzają analizy portalu businessinsider.com.pl.

W takiej sytuacji ubezpieczenia kredytowe zyskują na znaczeniu. Polisa na życie, ubezpieczenie od utraty pracy czy ubezpieczenie niskiego wkładu własnego mogą zabezpieczyć kredytobiorców przed niespodziewanymi trudnościami finansowymi. Jak podaje cuk.pl, te formy ochrony są ważnym elementem zarządzania ryzykiem i mogą w trudnych momentach przejąć spłatę rat, chroniąc domowy budżet.

Narzędzia i strategie zarządzania kredytem hipotecznym

Świadome zarządzanie kredytem hipotecznym zaczyna się od solidnego rozeznania. Kalkulatory kredytowe to podstawowe narzędzie, które pozwala oszacować wysokość rat, porównać oferty różnych banków oraz przeanalizować wpływ oprocentowania, marży i prowizji. Portal creditspace.pl podkreśla, że takie narzędzia są nieocenione dla osób planujących zaciągnięcie kredytu i chcących uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.

Refinansowanie kredytu hipotecznego to kolejna strategia, która może przynieść realne oszczędności. Polega ono na zmianie warunków umowy – na przykład obniżeniu oprocentowania lub wydłużeniu okresu spłaty. Jednak jak zaznaczają bloog.pl i mfinanse.pl, decyzja o refinansowaniu wymaga dokładnej analizy opłacalności i przygotowania odpowiedniej dokumentacji dotyczącej aktualnego zobowiązania.

Nadpłata kredytu to sposób na skrócenie okresu spłaty i zmniejszenie całkowitego kosztu kredytu. Trzeba jednak pamiętać o kosztach związanych z aneksem do umowy, które zwykle wynoszą od 200 do 300 zł, jak wskazuje ancona.pl.

Warto również negocjować warunki kredytu. Świadomość pułapek i możliwości podczas podpisywania umowy może znacząco wpłynąć na całkowity koszt zobowiązania. Serwis elarych.pl radzi, by nie bać się pytać i negocjować – to często procentuje w długim terminie.

Na koniec, wcześniejsza spłata kredytu hipotecznego jest korzystna pod względem finansowym, ale wymaga jednocześnie zabezpieczenia oszczędności na terminową spłatę. Ekspertka.pl przypomina, że regularność i planowanie to podstawa, by uniknąć problemów z niespodziewanymi wydatkami.

—

Kupno pierwszego mieszkania to dla wielu z nas duży krok, a kredyt hipoteczny często bywa niezbędnym wsparciem. Choć ceny i dostępność nieruchomości potrafią być wyzwaniem, odpowiednie narzędzia i przemyślane podejście do finansów mogą sprawić, że marzenie o własnym miejscu stanie się bliższe realizacji. Dlatego warto dobrze poznać swoje możliwości i podejmować decyzje, które zapewnią spokój i stabilność na długie lata.