Grupy producentów rolnych: klucz do stabilizacji rynku i wsparcia finansowego

W Polsce działa dziś około 700 grup producenckich, co oznacza niemal dwukrotny spadek względem liczby 1400, które funkcjonowały kilka lat temu. Ta zmiana nie jest bez znaczenia dla całego sektora rolnego – eksperci i przedstawiciele branży podkreślają, że silne, dobrze zorganizowane grupy producentów są kluczowe dla zwiększenia ich wpływu na przetwórstwo i sprzedaż produktów rolnych. Dzięki temu możliwe jest skrócenie łańcucha dostaw, co przekłada się na korzyści zarówno dla rolników, jak i konsumentów. Obecnie trwa nabór wniosków o wsparcie finansowe na tworzenie i rozwój tych struktur, realizowany w ramach Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na lata 2023-2027. Maksymalna kwota dofinansowania sięga aż 100 tys. euro rocznie dla organizacji producentów i 60 tys. euro dla grup producentów rolnych.

Jednak mimo tych inicjatyw sektor stoi przed poważnymi wyzwaniami – zarówno prawnymi, jak i finansowymi. Potrzebne są dalsze zmiany legislacyjne, które pozwolą w pełni wykorzystać potencjał grup producenckich. Warto więc przyjrzeć się bliżej temu, jak wygląda obecna sytuacja na rynku, jakie bariery napotykają producenci oraz jakie perspektywy stoją przed nimi, szczególnie w kontekście rynku nieruchomości rolnych i inwestycji.

Aktualny stan grup producenckich w Polsce i ich rola na rynku

Obecnie w Polsce funkcjonuje około 700 grup producenckich, co jest znaczącym spadkiem względem około 1400 grup sprzed kilku lat. Jak podaje farmer.pl, organizowanie się producentów jest nie tylko naturalnym kierunkiem rozwoju, ale wręcz koniecznością, by zwiększyć ich wpływ na przetwórstwo i sprzedaż produktów rolnych. Taka konsolidacja pozwala producentom skuteczniej negocjować warunki handlowe i efektywniej zarządzać łańcuchem dostaw.

Co więcej, grupy producentów mają obowiązek skupić co najmniej 70% produkcji swoich członków, co znacznie wzmacnia ich pozycję na rynku. Dzięki temu możliwe jest skrócenie łańcucha dostaw, co zwiększa zyski producentów oraz pozwala na obniżenie kosztów dla konsumentów. To win-win zarówno dla rolników, jak i kupujących, którzy coraz częściej oczekują świeżych i lokalnych produktów.

Warto też wspomnieć o działaniach rządu na rzecz stabilizacji rynku rolnego. W 2022 roku powołano Krajową Grupę Spożywczą, co jest elementem szerszej strategii wspierającej producentów i przeciwdziałającej niestabilności cenowej. Ta inicjatywa ma za zadanie zacieśnić współpracę między producentami i przetwórcami, a także poprawić organizację rynku rolnego.

Regulacje prawne i bariery finansowe ograniczające rozwój grup producenckich

Mimo dużego potencjału grup producenckich, sektor napotyka na istotne przeszkody prawne i finansowe. Jednym z poważniejszych problemów jest brak systemu kredytów obrotowych dedykowanych tym grupom, co ogranicza ich możliwości finansowania bieżącej działalności i inwestycji. Jak wskazuje farmer.pl, ta luka utrudnia pełne wykorzystanie potencjału organizacji producentów.

Kolejną kwestią są nierówności podatkowe – organizacje producentów nie korzystają ze zwolnienia z podatku CIT, które przysługuje grupom producentów. Taka sytuacja tworzy niekorzystne warunki konkurencyjne i hamuje rozwój tych struktur. Eksperci postulują wydłużenie okresu wydatkowania środków zwolnionych z CIT do 5 lat oraz doprecyzowanie przepisów dotyczących podatku od nieruchomości, co mogłoby ułatwić funkcjonowanie grup.

Dodatkowo, trudna sytuacja na rynkach rolnych jest pogłębiana przez niekorzystne warunki pogodowe, które wpływają na wielkość i jakość produkcji. Jak podaje dorzeczy.pl, takie czynniki naturalne potrafią znacznie skomplikować działalność rolników i grup producenckich.

Nie można też pominąć wyzwań wynikających z nowych umów handlowych. Niedawno zatwierdzona umowa UE z Ukrainą zakłada zwiększenie importu produktów rolnych, co stawia polskich producentów w trudnej sytuacji konkurencyjnej. Szczególnie dotkliwy jest wzrost kontyngentów cukru z Ukrainy aż o 400%, co może negatywnie wpłynąć na ceny i rentowność produkcji krajowej. Informacje o tym pochodzą z portali nczas.info oraz news-pravda.com, które wskazują na ryzyko dalszej destabilizacji rynku.

Wsparcie finansowe i programy rozwojowe dla grup i organizacji producentów rolnych

Na szczęście producenci mogą liczyć na konkretne wsparcie finansowe. Aktualnie trwa nabór wniosków o dofinansowanie na tworzenie i rozwój organizacji oraz grup producentów rolnych. Termin składania wniosków upływa 28 października 2025 roku, jak informuje portal wiszniamala.pl.

Pomoc skierowana jest do mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, z wyłączeniem producentów owoców, warzyw, drobiu i pszczół – podaje agropolska.pl. Maksymalna roczna kwota dofinansowania sięga 100 tys. euro dla organizacji producentów oraz 60 tys. euro dla grup producentów rolnych. Środki te są wypłacane przez pięć lat, z malejącym procentem od przychodów netto, co zapewnia stabilne wsparcie finansowe na rozwój działalności (granty.pl, dodr.pl).

W 2025 roku ruszył także program „Energia dla Wsi” z budżetem 3 mld zł. Program ten umożliwia rolnikom uzyskanie do 65% dotacji na inwestycje w biogazownie. Jak podaje bielsko-wiadomosci.pl, biogazownie stanowią ważny element zrównoważonego rozwoju sektora rolnego, przyczyniając się do poprawy efektywności i ekologiczności produkcji.

Podczas niedawnej konferencji podpisano rezolucję, która podkreśla rolę biogazowni w rozwiązywaniu problemów hodowców zwierząt. To wpisuje się w szerszy trend zwiększania odporności branży rolno-spożywczej na kryzysy i wahania rynkowe (bielsko-wiadomosci.pl, portalspozywczy.pl).

Perspektywy i rekomendacje dla rozwoju grup producenckich w kontekście rynku nieruchomości rolnych

Eksperci zwracają uwagę, że przyszłość grup producenckich zależy od większej elastyczności w reagowaniu na kryzysy oraz silniejszego nacisku na zrównoważony rozwój i ochronę środowiska. Jak podaje portalspozywczy.pl, te elementy są kluczowe dla stabilności całego rynku rolnego, a także dla sektora nieruchomości rolnych, który jest bezpośrednio związany z produkcją rolną.

Minister rolnictwa proponuje również utworzenie państwowej spółki z siecią sklepów, co mogłoby być kolejnym krokiem w kierunku poprawy sytuacji na rynku rolnym. Takie rozwiązanie miałoby na celu lepszą organizację sprzedaży produktów rolnych oraz wzmocnienie pozycji krajowych producentów (dorzeczy.pl).

W kontekście rynku nieruchomości rolnych rozwój grup producenckich i organizacji może znacząco poprawić zarządzanie gruntami rolnymi. Lepsze wykorzystanie nieruchomości, inwestycje w infrastrukturę oraz zwiększenie efektywności produkcji to kluczowe czynniki wpływające na długoterminową stabilność sektora. W efekcie, silne grupy producenckie mogą stać się motorem nie tylko rozwoju rolnictwa, ale i rynku nieruchomości rolnych w Polsce.

—

Polski sektor grup producenckich mierzy się dziś z poważnymi wyzwaniami prawnymi i rynkowymi, ale dzięki rosnącemu wsparciu finansowemu i coraz większej świadomości znaczenia tych organizacji pojawiają się realne szanse na odbudowę i rozwój. Nowoczesne programy inwestycyjne oraz proponowane zmiany legislacyjne mogą wkrótce dać branży długo oczekiwany impuls, który pozytywnie wpłynie także na rynek nieruchomości rolnych. Warto więc uważnie obserwować te zmiany i rozważyć skorzystanie z dostępnych form wsparcia.