Nowe zasady dzierżawy nieruchomości rolnych w Polsce: co zmieni projekt rządu?

Rząd Polski podjął inicjatywę, która może diametralnie zmienić zasady dzierżawy nieruchomości rolnych w kraju. 11 sierpnia 2025 roku w wykazie prac legislacyjnych opublikowano projekt ustawy, która wprowadza jasno określone ramy prawne dotyczące dzierżawy gruntów rolnych. Nowe regulacje przewidują podział umów na dwie podstawowe kategorie: krótkoterminowe i długoterminowe, a także nakładają obowiązek sporządzania każdej umowy wyłącznie w formie pisemnej. Te zmiany mają na celu nie tylko ułatwienie przejrzystości transakcji, ale także zwiększenie bezpieczeństwa prawnego zarówno dla właścicieli ziemi, jak i dzierżawców.

Ta inicjatywa rządu to odpowiedź na dotychczasowe problemy rynku nieruchomości rolnych, gdzie brak formalizacji umów często prowadził do konfliktów i niejasności. W artykule przyjrzymy się bliżej genezie i celom projektu, szczegółom proponowanych rozwiązań oraz potencjalnym konsekwencjom, jakie mogą wyniknąć z jego wdrożenia.

Geneza i cel projektu ustawy o dzierżawie nieruchomości rolnych

Publikacja projektu ustawy w wykazie prac legislacyjnych rządu 11 sierpnia 2025 roku oznacza start formalnego procesu legislacyjnego, który może doprowadzić do znacznych zmian w obrocie nieruchomościami rolnymi. Głównym założeniem tego projektu jest uporządkowanie i ujednolicenie zasad dzierżawy gruntów rolnych poprzez wprowadzenie dwóch odrębnych form umów – krótkoterminowej oraz długoterminowej.

Wprowadzenie obowiązku zawierania wszystkich umów dzierżawy w formie pisemnej ma istotne znaczenie dla podniesienia poziomu bezpieczeństwa prawnego stron. Dotychczasowe praktyki, w których często dominowały umowy ustne lub nieformalne porozumienia, generowały liczne problemy i spory między właścicielami ziemi a dzierżawcami. Projekt ma zatem przeciwdziałać tym niedogodnościom, zwiększając transparentność i pewność obrotu gruntami rolnymi.

Szczegóły proponowanych rozwiązań: krótkoterminowa i długoterminowa dzierżawa

Nowy projekt ustawy wprowadza wyraźne rozróżnienie pomiędzy dwoma typami umów dzierżawy. Umowa krótkoterminowa będzie obejmować okresy do kilku lat, co pozwoli na większą elastyczność i dostosowanie do sezonowych czy krótkoterminowych potrzeb rolników oraz właścicieli. Natomiast umowa długoterminowa ma dotyczyć dzierżaw na dłuższy czas, co z kolei daje dzierżawcom stabilność i możliwość planowania inwestycji oraz rozwoju gospodarstwa.

Kluczowym elementem projektu jest nakaz zawierania wszystkich umów w formie pisemnej. Taka regulacja ma uniemożliwić praktyki oparte na ustnych porozumieniach, które często prowadziły do niejasności i sporów prawnych. Dodatkowo, podział na dwa typy umów ułatwi kontrolę administracyjną oraz będzie podstawą do interwencji w przypadku naruszeń lub nadużyć ze strony którejkolwiek ze stron umowy.

Jak podaje portal farmer.pl, projekt jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na jasne i przejrzyste regulacje w sektorze nieruchomości rolnych, które mają zabezpieczyć interesy zarówno rolników, jak i właścicieli gruntów.

Potencjalne konsekwencje dla rynku nieruchomości rolnych i uczestników obrotu

Wprowadzenie obowiązku pisemnej formy umów dzierżawy to krok w stronę formalizacji rynku nieruchomości rolnych, który może znacząco podnieść poziom bezpieczeństwa transakcji. Dla dzierżawców – głównie rolników – oznacza to większą pewność prawną i skuteczniejszą ochronę ich praw, szczególnie w kontekście długoterminowych inwestycji w dzierżawione grunty. Stabilność takich umów sprzyja planowaniu rozwoju gospodarstw i podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.

Z kolei właściciele nieruchomości rolnej zyskają skuteczniejsze narzędzia do egzekwowania warunków umów oraz ochrony swojej własności przed nadużyciami. Możliwość formalnej kontroli umów oraz ich jasne zapisy zwiększą transparentność i ograniczą ryzyko nieformalnych, często problematycznych praktyk.

W kontekście rynku gruntów rolnych zmiany mogą przyczynić się do większej przejrzystości obrotu, co z kolei może wpłynąć na wzrost zaufania inwestorów i uczestników rynku. Formalizacja umów dzierżawy sprzyja stabilności sektora oraz lepszemu planowaniu przestrzennemu i gospodarczemu.

Przyszłość projektu w dużej mierze zależy od dalszych prac legislacyjnych i opinii społeczeństwa, które mogą wprowadzić ważne zmiany i usprawnienia. Warto więc śledzić, jak sytuacja się rozwija, bo ta ustawa ma szansę stać się solidnym fundamentem dla nowoczesnego i przejrzystego prawa w polskim rolnictwie.