Nowe zasady w spółdzielniach mieszkaniowych: koniec wykupu mieszkań
Sejm RP zdecydował o wprowadzeniu istotnych zmian w funkcjonowaniu spółdzielni mieszkaniowych, przyjmując 9 lipca 2025 roku nowelizację, która zakazuje wykupu mieszkań spółdzielczych w nowo budowanych blokach. Ta zmiana prawna skierowana jest przede wszystkim na zwiększenie liczby mieszkań dostępnych na tani wynajem, co ma odpowiedzieć na rosnące potrzeby osób o ograniczonych możliwościach finansowych. Nowe przepisy dotyczą lokali, których budowa rozpocznie się po wejściu ustawy w życie, co ma na celu nie tylko rozwój budownictwa społecznego, lecz również zmianę dotychczasowego modelu zarządzania i własności spółdzielni mieszkaniowych.
- Sejm RP 9 lipca 2025 przyjął nowelizację zakazującą wykupu mieszkań spółdzielczych w nowych blokach.
- Zakaz dotyczy tylko mieszkań budowanych na podstawie wniosków po wejściu w życie ustawy.
- Celem jest zwiększenie liczby mieszkań na tani wynajem oraz eliminacja praktyk łapówkarskich w spółdzielniach.
- Rząd planuje szersze włączenie spółdzielni do budownictwa społecznego.
- Zmiany mają istotny wpływ na rynek nieruchomości i politykę mieszkaniową w Polsce.
Jak podaje portalsamorzadowy.pl, przyjęte regulacje mają duże znaczenie dla rynku nieruchomości w Polsce, ponieważ wprowadzają nowe ramy prawne dla spółdzielni i ich mieszkańców. Warto zatem przyjrzeć się bliżej, jakie zmiany wprowadzono, dlaczego dotychczasowe zasady były krytykowane oraz jakie konsekwencje te zmiany mogą mieć dla całego sektora mieszkaniowego.
Nowelizacja przepisów – kluczowe zmiany w spółdzielniach mieszkaniowych
9 lipca 2025 roku Sejm RP przyjął pakiet 16 ustaw, wśród których znalazła się nowelizacja dotycząca spółdzielni mieszkaniowych. Najważniejszą i najbardziej dyskutowaną zmianą jest zakaz wykupu mieszkań spółdzielczych w nowo budowanych blokach. Oznacza to, że osoby zamieszkujące takie lokale nie będą mogły przejąć ich na własność – mieszkania pozostaną w zasobach spółdzielni.
Co istotne, zakaz wykupu dotyczy wyłącznie lokali, których budowa rozpocznie się na podstawie wniosków złożonych po wejściu w życie nowych przepisów. Lokale wybudowane wcześniej lub inwestycje rozpoczęte przed tym terminem nie będą objęte nowymi regulacjami.
Celem tych zmian jest zwiększenie zasobów mieszkań dostępnych na tani wynajem, zwłaszcza dla osób o niższych dochodach, które często mają utrudniony dostęp do własnego mieszkania. Wprowadzenie takiego zakazu ma przeciwdziałać ograniczonej dostępności lokali i wspierać rozwój budownictwa społecznego, które jest narzędziem realizacji polityki mieszkaniowej państwa.
Według portalu portalsamorzadowy.pl, nowelizacja ma na celu zablokowanie możliwości przejmowania mieszkań spółdzielczych na własność przez lokatorów, co z jednej strony może budzić kontrowersje, ale z drugiej – jest próbą uregulowania rynku najmu i zwiększenia stabilności dostępności mieszkań na wynajem.
Krytyka dotychczasowych zasad wykupu mieszkań spółdzielczych
System wykupu mieszkań spółdzielczych, obowiązujący do tej pory, był przedmiotem licznych kontrowersji i krytyki. Tomaszewski, ekspert komentujący obecne przepisy, określił je mianem protekcyjno-łapówkarskich. Wskazywał, że dotychczasowe zasady wykupu były niejasne i sprzyjały mechanizmom korupcjogennym, co osłabiało transparentność i sprawiedliwość funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych.
Zmiany wprowadzone przez nowelizację mają na celu wyeliminowanie takich praktyk oraz wprowadzenie bardziej przejrzystych i uczciwych reguł, które pozwolą na lepsze zarządzanie zasobami mieszkaniowymi. Nowe regulacje mają także na celu wzmocnienie roli spółdzielni w budownictwie społecznym, co – jak podaje portalsamorzadowy.pl – jest jednym z elementów strategii rządu na rzecz zwiększenia dostępności mieszkań oraz walki z problemem niedoboru lokali na wynajem.
W efekcie, zamiast wykupu mieszkań, spółdzielnie będą mogły skupić się na budowie i zarządzaniu zasobami, które pozostaną własnością spółdzielni, a które jednocześnie będą dostępne na preferencyjnych warunkach najmu. Taki model ma szansę ograniczyć patologie i poprawić sytuację osób potrzebujących niedrogiego mieszkania.
Perspektywy i wpływ zmian na rynek nieruchomości
Nowe przepisy mogą mieć daleko idące konsekwencje dla rynku mieszkaniowego w Polsce, zwłaszcza w segmencie mieszkań na wynajem. Przez zwiększenie podaży lokali dostępnych na preferencyjnych warunkach, ustawa może poprawić dostępność mieszkań dla szerokiego grona odbiorców, zwłaszcza tych o niższych dochodach.
Zakaz wykupu mieszkań spółdzielczych w nowych inwestycjach niesie ze sobą potencjalną zmianę modelu własnościowego i zarządzania zasobami mieszkaniowymi. Spółdzielnie, zamiast przekazywać lokale na własność poszczególnym członkom, będą zarządzać nimi na zasadzie najmu, co może wpłynąć na stabilność i perspektywy rozwoju budownictwa społecznego.
Jak podaje portalsamorzadowy.pl, zmiany te wpisują się w szerszą strategię rządu dotyczącą polityki mieszkaniowej, której celem jest zwiększenie podaży mieszkań na wynajem oraz ograniczenie zjawisk korupcyjnych i patogennych praktyk w spółdzielniach.
Warto uważnie śledzić, jak nowe przepisy zostaną wprowadzone i jaki faktycznie będą miały wpływ na dostępność mieszkań dla różnych grup społecznych. Czy zakaz wykupu sprawi, że rynek najmu stanie się bardziej stabilny i przejrzysty? A może spółdzielnie rzeczywiście odegrają większą rolę w budownictwie społecznym? Odpowiedzi na te pytania mogą zadecydować o kierunku, w jakim pójdzie polska polityka mieszkaniowa.
