System TBS pod lupą mieszkańców: pilne reformy konieczne

Mieszkania w systemie Towarzystw Budownictwa Społecznego (TBS) od lat miały stanowić nadzieję na przystępne czynsze i realną pomoc dla osób, które nie mogą sobie pozwolić na własne M lub nie kwalifikują się do mieszkań komunalnych. Jednak coraz głośniej słychać głosy mieszkańców, którzy przestrzegają, że system zamiast spełniać swoje pierwotne cele – zawodzi. W najnowszej, kompleksowej ocenie dokonanej przez samych użytkowników TBS wyraźnie sygnalizowane są rosnące koszty najmu, problemy z dostępnością lokali oraz niedostatki w mechanizmach wsparcia. Co stoi za tymi niepokojącymi sygnałami i jakie zmiany są niezbędne, by system znów służył tysiącom Polaków? Przyjrzyjmy się historii, obecnej sytuacji i perspektywom reform.

Geneza i założenia systemu TBS – jak to miało działać?

System Towarzystw Budownictwa Społecznego powstał w Polsce w 1995 roku, jako odpowiedź na rosnące potrzeby mieszkaniowe osób stojących pomiędzy rynkiem komercyjnym a pomocą socjalną. TBS miał być formą wsparcia budownictwa czynszowego o umiarkowanych kosztach, oferując alternatywę dla osób, które nie kwalifikowały się do mieszkań komunalnych, a jednocześnie nie mogły pozwolić sobie na zakup własnego mieszkania na wolnym rynku.

Pierwotna idea zakładała, że TBS zapewni tani wynajem z możliwością wykupu lokalu po okresie najmu. Dzięki temu rozwiązaniu, osoby o przeciętnych dochodach miały zyskać dostęp do stabilnego mieszkania na korzystnych warunkach, a jednocześnie mogły stopniowo budować kapitał na własność.

System miał także łączyć wsparcie finansowe ze strony państwa, zaangażowanie samorządów oraz inwestycje prywatne, co miało zagwarantować zarówno stabilność finansową, jak i umiarkowane koszty najmu. Taka konstrukcja miała uczynić TBS realnym narzędziem rozwiązywania problemów mieszkaniowych na szeroką skalę.

Aktualna ocena systemu TBS – głos mieszkańców i wyzwania

W sierpniu 2025 roku mieszkańcy TBS po raz pierwszy kompleksowo ocenili funkcjonowanie całego systemu. Z ich relacji wynika, że rzeczywistość bardzo odbiega od pierwotnych założeń. Zamiast tanich mieszkań, najemcy mierzą się z rosnącymi kosztami najmu, które w wielu przypadkach są znacznie wyższe niż oczekiwano.

Ponadto wskazują na poważne problemy z dostępnością lokali – liczba mieszkań dostępnych w ramach TBS nie rośnie w tempie odpowiadającym potrzebom rynku. Do tego dochodzą wysokie opłaty eksploatacyjne, które znacząco podnoszą miesięczne koszty zamieszkania. Brakuje też jasnych i skutecznych mechanizmów wsparcia dla osób o niższych dochodach, co sprawia, że system nie spełnia swojej roli jako narzędzia mieszkalnictwa społecznego.

Jak podaje portal superbiz.se.pl, system TBS zawiódł tysiące Polaków, którzy liczyli na realne wsparcie w dostępie do przystępnego mieszkania. Mieszkańcy podkreślają, że obecny model wymaga pilnych przekształceń, bo bez nich problemy będą się jedynie pogłębiać, a idea społecznego budownictwa czynszowego stanie się fikcją.

Perspektywy reform i możliwe kierunki zmian w systemie TBS

Wobec zgłaszanych problemów coraz głośniej mówi się o konieczności wprowadzenia zmian legislacyjnych i organizacyjnych, które pozwolą przywrócić systemowi jego pierwotny charakter. Eksperci oraz sami mieszkańcy postulują przede wszystkim działania na rzecz obniżenia kosztów najmu oraz zwiększenia dostępności mieszkań TBS.

Proponowane reformy obejmują m.in. zwiększenie wsparcia finansowego ze strony państwa, które mogłoby zredukować obciążenia najemców. Równie istotne jest uproszczenie i przyspieszenie procedur budowlanych, co pozwoliłoby szybciej reagować na rosnące zapotrzebowanie na przystępne lokale. Ważna jest także lepsza kontrola nad kosztami eksploatacji – zarówno pod względem przejrzystości rozliczeń, jak i racjonalizacji wydatków.

Nie mniej istotne jest wzmocnienie transparentności działania TBS oraz wprowadzenie mechanizmów monitorowania jakości świadczonych usług. Tylko dzięki temu mieszkańcy zyskają realny wpływ na funkcjonowanie systemu i ochronę przed nadmiernymi opłatami.

Jak podaje portal superbiz.se.pl, bez szybkich i zdecydowanych działań system TBS może dalej tracić na znaczeniu, a narastające problemy mieszkaniowe Polaków będą się pogłębiać. Dlatego reforma systemu jest nie tylko potrzebna, ale wręcz niezbędna, by TBS mógł znów stać się skutecznym narzędziem wsparcia dla tych, którzy najbardziej tego potrzebują.

—

System Towarzystw Budownictwa Społecznego miał pomagać osobom szukającym przystępnych mieszkań na wynajem, ale dziś wyraźnie potrzebuje zmian. Zarówno mieszkańcy, jak i eksperci podkreślają, że bez reform trudno będzie przywrócić mu dawną skuteczność. To, czy TBS ma przed sobą dobrą przyszłość, zależy przede wszystkim od tego, czy państwo i samorządy zdecydują się na niezbędne poprawki.